PKPiR 2024 (podatkowa księga przychodów i rozchodów) – limit przychodów. Które przychody trzeba uwzględnić licząc limit?

PKPiR 2024 – limit przychodów. Podatkową księgę przychodów i rozchodów (stosuje się skróty: pkpir lub kpir) może prowadzić w 2024 roku ten rozliczający się wg skali podatkowej PIT lub 19% podatkiem liniowym podatnik PIT (tj. osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki cywilne osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku, spółki jawne osób fizycznych, spółki partnerskie i przedsiębiorstwa w spadku – wykonujące działalność gospodarczą), który w 2023 r. uzyskał mniej niż 9.218.200,- zł (2.000.000,- euro x 4,6091 zł) przychodów netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych. Średni kurs euro w NBP wyniósł 2 października 2023 r. (pierwszy dzień roboczy tego miesiąca) – 4,6091 zł.

Niższy limit dla prowadzenia pkpir w 2024 roku

Jest to limit o 436.200,- zł niższy, niż obowiązywał poprzednio (9.654.400,- zł – ten limit przychodów uzyskanych w 2022 roku dotyczył podatników, którzy chcieli prowadzić pkpir w 2023 roku).

WAŻNE!

Podatnicy, którzy nie uzyskali w 2023 roku przychodów netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych w kwocie 9.218.200,- zł (lub wyższych) – mogą w 2024 roku prowadzić księgowość w formie podatkowej księgi przychodów i rozchodów.
Podatnicy, którzy osiągnęli albo przekroczyli ten (9.218.200,- zł) limit przychodów w 2023 roku mają obowiązek w 2024 roku prowadzić księgi rachunkowe wg ustawy o rachunkowości.

Kto może prowadzić pkpir w 2024 roku a kto musi prowadzić księgi rachunkowe?

Przedsiębiorcy, którzy nie chcą prowadzić ksiąg rachunkowych i stosować ustawy o rachunkowości powinni starannie policzyć przychody, by zmieścić się w limicie i móc kontynuować prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Przypomnijmy, że zgodnie z art. 24a ust. 1 ustawy o PIT osoby fizyczne, przedsiębiorstwa w spadku, spółki cywilne osób fizycznych, spółki cywilne osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów albo księgi rachunkowe.
Zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych (tzw. pełnej rachunkowości) są określone w ustawie z 29 września 1994 r. o rachunkowości. Natomiast zasady prowadzenia pkpir określa rozporządzenie ministra finansów z 23 grudnia 2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2019 r. poz. 2544).

Warto dodać, że rozporządzenie to określa  zasady i wzór pkpir:

– dla ww. podmiotów prowadzących działalność gospodarczą a także

– (inny wzór pkpir) dla rolników prowadzących gospodarstwo rolne bez zatrudnienia w  nim pracowników, członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych oraz pracowników rolnych, wykonujących działalność gospodarczą, osobiście lub z udziałem członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym, jeżeli łączny przychód z tej działalności gospodarczej nie przekracza 10 000 zł w roku podatkowym.

Na podstawie art. 24a ust. 4 ustawy o PIT obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych (czyli tzw. pełnej księgowości, czy pełnej rachunkowości) dotyczy osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody, w rozumieniu art. 14 ustawy o PIT, za poprzedni rok podatkowy wyniosły w walucie polskiej co najmniej równowartość w złotówkach kwoty określonej w przepisach o rachunkowości (2.000.000 euro).
Przedsiębiorcy, którzy nie osiągnęli takiego przychodu mogą nadal prowadzić pkpir.

Z tym przepisem jest funkcjonalnie związany art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości. W nim właśnie jest zapisana graniczna kwota przychodów z poprzedniego roku obrotowego (2.000.000,- euro), poniżej której można prowadzić pkpir, a powyżej której pojawia się obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Na podstawie art. 24a ust. 6 ustawy o PIT i art. 3 ust. 3 ustawy o rachunkowości ww. limit wyrażony w euro przelicza się na walutę polską według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy.

Średni kurs euro ogłoszony przez NBP w dniu 2 października 2023 r. (pierwszy dzień roboczy października 2023 r.) wyniósł 4,6091 zł i wg tego kursu trzeba ustalać ww. limit przychodów (zob. Tabela kursów średnich walut NBP nr 190/A/NBP/2023 z dnia 2 października 2023 r.).

2.000.000,- euro x 4,6091 zł = 9.218.200,- zł

Zatem podatnicy, którzy uzyskali w 2023 roku przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych w kwocie niższej niż 9.218.200,- zł – mają prawo w 2024 roku prowadzić uproszczoną księgowość w formie podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

WAŻNE!

Mimo nieprzekroczenia ww. limitu można wybrać prowadzenie pełnej rachunkowości (tj. ksiąg rachunkowych) zgodnie z ustawą o rachunkowości. Trzeba tylko zawiadomić o tym naczelnika urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym. Zawiadomienie o prowadzeniu ksiąg rachunkowych może być złożone na podstawie przepisów ustawy o CEIDG – tj. np. w trakcie wpisu lub aktualizacji danych w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej

KPiR 2024. Które przychody trzeba uwzględnić licząc limit

Jak wspomniano wyżej obliczając swoje przychody aby porównać je z limitem dotyczącym pkpir trzeba wziąć pod uwagę przychody z działalności gospodarczej wymienione rodzajowo w art. 14 ustawy o PIT.
Katalog przychodów z działalności gospodarczej określony w tym przepisie jest obszerny. Przede wszystkim są to zwykłe przychody uzyskane ze sprzedaży towarów i usług. Trzeba tu liczyć kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Podatnicy VAT liczą swój przychód w kwotach netto, tj. bez należnego VAT.

Ponadto do przychodów z działalności gospodarczej należą między innymi:

1) przychody z odpłatnego zbycia wykorzystywanych w działalności składników majątku, w tym np:
a) środków trwałych,
b) wartości niematerialnych i prawnych;

2) dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków, z wyjątkiem gdy przychody te są związane z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których, zgodnie z art. 22a–22o, dokonuje się odpisów amortyzacyjnych;

3) różnice kursowe;

4) otrzymane kary umowne;

5) odsetki od środków na rachunkach bankowych utrzymywanych w związku z wykonywaną działalnością;

6) wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych kredytów (pożyczek), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy;

7) wartość zwróconych wierzytelności, które zostały, odpisane jako nieściągalne albo na które utworzono rezerwy zaliczone uprzednio do kosztów uzyskania przychodów;

8) wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń;

9) przychody z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz z innych umów o podobnym charakterze, składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;

10) otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Tak więc do limitu należy zaliczyć również przychody ze sprzedaży takich składników majątku trwałego firmy, jak np. nieruchomości i pojazdy oraz wartość otrzymanych nieodpłatnych świadczeń.